Rize’den Dünya’ya Tespih Sanatı Köprüsü
Furkan KARATAŞ / BHA
Tespih ustası Recep Onur Bul kısa özgeçmişini ve tespih yapmaya nasıl başladığını “1984 İstanbul doğumluyum. Üniversiteden sonra 2006 yılında özel bir şirkette satış danışmanı olarak çalışmaya başladım. Bu sürede açık öğretimden ikinci yüksek lisans eğitimimi tamamladım. Çalıştığım şirkette önce supervisor sonrasında satış yöneticisi oldum. Bu sırada çok sevdiğim bir arkadaşımın yönlendirmesiyle tespih yapımına hobi olarak başladım. Her zaman hayalini kurduğum “memleketime yerleşme” fikrimin başlangıcı bu şekilde oldu. 2016 yılında radikal bir karar ile çalıştığım şirketten ayrılarak Ankara’ya yerleştim ve tespih atölyemi açtım. tamamen mesleğimin üzerine yoğunlaştım. Bir Ustam olmadığıdan videolar ve tanıştığım ustalardan tavsiyeler alarak kendi el becerim ve yeteneklerim doğrultusunda kendimi geliştirdim.” ifadeleri ile anlattı.
Rize’den Dünya’ya
Bul tespih sektöründe gelişimini ve Rize’ye yerleşme sürecini “Amacım hem kendimi geliştirmek hem de bu eşsiz sanatımıza yenilikler katmaktı. Kendimi geliştirdikçe çalıştığım tespih malzemeleri de daha kıymetli ve maddi olarak daha pahalı malzemeler olmaya başladı. Tespih piyasası ve koleksiyonerler tarafından bilinip tanındıkça Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli yerlerinden tespih sevdalıları bana ulaşmaya başladı. Sonrasında memleketim Rize Pazar’a yerleşip atölyemi kurdum. 2021 yılından beri ata toprağım Rize’de sanatımı sadece sipariş üzerine işçilik olarak icra etmeye devam ediyorum” ifadeleri ile anlattı.
“Bir İzler, Elinizde Meşk Edersiniz”
Bul Tespih yapımı sürecini “Elimize ulaşan bu malzemeleri önce en ince testerelerde kesip dilimleriz, sonra yuvarlayarak habbe yapılacak forma getirip işleriz. Tornada da habbe ve imame ye çelik bıçaklar ile şekil verdikten sonra cila makinesinde tek tek parlatıp en son ipe dizer ve tespihi bitirmiş oluruz. Bir tespihin yapımı ortalama iki gün almaktadır. Tespihi bitirip şöyle bir izler, elinizde meşk edersiniz. İşte bu, bir tespih ustasına mutluluk veren duygudur.” ifadeleri ile anlattı.
Hayvanlardan Elde Edilen Malzemeleri Kullanmıyor
Bul tespihin yapımının ona hissettirdiği duyguları ve yapımda kullandığı malzemeleri “Bu mesleğin ticari yani satış kısmı ile ilgilenmiyorum, o iş esnaflarımızın işidir. Tespih yapımı ruhunuzu rahatlattığı gibi , çıkardığınız ürünün insanların hem ilahi hem manevi hem de sanatsal duygularına vesile olması gurur verici bir his. Tespih yapımında doğal ve sentetik olmak üzere iki ayrı kategoride malzeme kullanılır. doğal malzemeler; başta kehribar ve ağaç türleri Kuka, demir hindi, narçıl, gül ağacı, zeytin ağacı, vs.). Hayvansal malzemeler; fosil, mamut dişi, fildişi, Mors dişi, kaplumbağa kabuğu, vs. Ben hayvansal ürün çalışmayı tercih etmiyorum. Sentetik malzemeler ise benim en çok çalıştığım ve sevdiğim malzemeler;
piyasada Osmanlı sıkma diye adlandırdığımız bakalit objeler, kolyeler ve zamanında yapılmış tesbihler, 1930 lu yıllarda dökümü yapılmış Katalin objeler (Şemsiye sapı, kapı kolu, masa süsü gibi), Alman oyun zarları, katalin oyun zarları gibi malzemelerdir.” ifadeleri ile anlattı.
